Organize Sanayi Bölgelerinde Yer Alan Parsellerin Tamamen veya Kısmen Bedelsiz Tahsisine Dair Yönetmelik (Yönetmelik); organize sanayi bölgelerinde yer alan parsellerin gerçek veya tüzel kişilere tamamen veya kısmen bedelsiz tahsisine ilişkin usul ve esasları belirlemektedir. Yönetmelik ile organize sanayi bölgelerinde yer alan parsellerin gerçek ya da tüzel kişilere bedelsiz olarak tahsis edilmesi ve bu yolla istihdamın teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
Parsel tahsisleri, başvuru ve istenecek belgeler
Yönetmeliğin 5. maddesine göre; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bakanlık) kredisi kullanan Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) mülkiyetindeki tahsis edilmemiş parseller, OSB müteşebbis heyeti veya genel kurulunca karar alınması halinde, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere, bedeli Bakanlık tarafından OSB’ye verilen kredilerden mahsup edilmek üzere, tamamen veya kısmen bedelsiz olarak tahsis edilebilir.
Planlı alanda kendi imkânları ile altyapı inşaatları tamamlanan ve Bakanlık kredisi kullanmamış OSB’ler ile altyapı inşaatları tamamlanan ve kredi borcunu ödemiş olan OSB’lerde müteşebbis heyeti veya genel kurulunca karar alınması halinde, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere, tahsis edilmemiş parsellerin tamamen veya kısmen bedelsiz olarak tahsisi yapılabilir.
Bakanlığa kredi borcu devam eden OSB’lerde, 18.06.2017 tarihinden önce tahsis yapılan katılımcılar, OSB’ye müracaat etmeleri ve müteşebbis heyet veya genel kurul kararı ile taleplerinin uygun bulunması halinde, asgari istihdam sayısını sağlamaları şartıyla tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisinden yararlandırılabilir.
Bu Yönetmelik kapsamında parsel tahsisi isteyen ve asgari istihdam sayısını öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişiler dilekçe ve yatırım bilgi formunu doldurarak tahsisi talep edilen parselin bulunduğu OSB’ye başvurabilirler. Müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde OSB müteşebbis heyeti veya genel kurulunun belirleyeceği prensipler çerçevesinde yönetim kurulunca parsel tahsislerine ilişkin karar alınır ve yatırımcılara bildirimde bulunulur.
Tahsislerde öncelik sırası
Yönetmeliğin 6. maddesine göre; parsel tahsisinde, gerçek veya tüzel kişiler arasında öncelik sırası; yatırım tutarı, istihdam, ihracat ve yüksek teknoloji gibi faktörlere göre yönetim kurulunca belirlenir. Alınan kararlarda öncelik gerekçesine yer verilir.
Taahhütname alınması ve sözleşme düzenleme
Yönetmeliğin 7. maddesine göre; parsel tahsisi uygun bulunan gerçek veya tüzel kişilerin Yatırım Taahhütnamesini noter onaylı olarak OSB’ye vermesini müteakip yatırımcı ve OSB arasında parsel tahsisine ilişkin Parsel Tahsis Sözleşmesi düzenlenir.
Yatırım koşulları
Yönetmeliğin 8. maddesine göre; parsel tahsisi için başvuran gerçek veya tüzel kişilerin;
- 5.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 10,
- 5.000 m2’den büyük olup 10.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 20,
- 10.000 m2’den büyük olup 20.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 30 ve
- 20.000 m2’den büyük parseller için ise en az 50 kişilik istihdam taahhüt etmesi gerekmektedir.
Katılımcı, yatırım şartlarını ve yukarıda belirtilen asgari istihdam sayısını sağlayarak üretime geçmek zorundadır. Ancak yatırımının yüzde seksenini tamamlamasına karşın üretime geçemeyen katılımcıların talebi üzerine OSB tarafından proje bazında en fazla bir yıla kadar ek süre verilir.
Yönetmeliğin 17. maddesine göre ise, Tarıma Dayalı İhtisas OSB’lerde en az on kişilik istihdam şartı aranmamaktadır.
Tapu kaydına konulacak şerh
Yönetmeliğin 14. maddesine göre; tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis edilen parselde üretime geçilmeden tapu talep edilmesi halinde; yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması şartıyla, tapu kütüğünün beyanlar hanesine devir işlemi sırasında aşağıdaki şerh konulur:
“12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun ek 3 üncü maddesine göre, işbu taşınmazı devralan gerçek veya tüzel kişiler, söz konusu Kanun ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili çıkarılan Yönetmelik ile Yatırım Taahhütnamesinde belirtilen devir amaç ve koşullarına uymak zorundadır. Bu şerh kaldırılmadığı sürece taşınmaz hiçbir şekilde başkalarına devredilemez, ipotek edilemez, teminat verilemez. İflas ve konkordato ile diğer ayni ve şahsi haklara da konu edilemez.”
Aynı zamanda Harçlar Kanunu’nun 59. maddesinin n bendine göre, Organize Sanayi Bölgelerinde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins değişikliği işlemleri harçtan muaf tutulmuştur.
Tapudaki şerhin kaldırılması
Yönetmeliğin 15. maddesine göre 4562 sayılı Kanun, bu Yönetmelik, Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği, Yatırım Taahhütnamesi ve Parsel Tahsis Sözleşmesindeki şartlara uygun olarak yapılan yatırımın işyeri açma ve çalışma ruhsatının alınmasını müteakip, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirlenen istihdam ile üç ay üretim yapmasından sonra katılımcılar, tahsisi yapan OSB’den tapu kayıtlarındaki şerhin kaldırılmasını isteyebilir.
OSB’ce yapılan inceleme ve denetim sonucunda şartlara uyulduğunun anlaşılması halinde, ilgili OSB’nin talebi üzerine ve Bakanlığın müsaadesi ile OSB tarafından tapu kayıtlarından şerh kaldırılır.
Devredilen taşınmazın tahliyesi, geri alınması ve mahsupların iptali
Yönetmeliğin 16. maddesine göre katılımcının, Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa, Organize Sanayi Bölgelerinde Yer Alan Parsellerin Tamamen veya Kısmen Bedelsiz Tahsisine Dair Yönetmeliğe, Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğine, Yatırım Taahhütnamesi ve Parsel Tahsis Sözleşmesindeki şartlara uymadığının veya mücbir sebepler hariç öngörülen sürede yatırımı tamamlamadığının tespiti halinde, herhangi bir yargı kararı aranmaksızın parsel tahsisi iptal edilir. Bu durumda taşınmazın üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya bedel ödenmeksizin OSB’ye intikal eder, bundan dolayı adına tahsis yapılan kişiler veya üçüncü kişilerce herhangi bir hak ve talepte bulunulamaz. Ancak öngörülen sürede yatırımın en az yüzde ellisinin gerçekleştirilmesi halinde yatırımın bedeli, yeni katılımcı tarafından önceki katılımcıya ödenir. Bu ödeme, OSB’ce sağlanır.
Parsel tahsisi iptal edildiğinde, otuz gün içinde aynı parsel bir başka katılımcıya tahsis edilebilir. Bu değişiklik Bakanlığa elektronik ortamda bildirilir. Ancak bu süre içinde bir başka katılımcıya tahsis edilemeyen parsel için yapılan mahsup veya ödeme, OSB’nin bildirimi üzerine veya re’sen, Bakanlık tarafından iptal edilir. Bakanlık kredisi kullanmamış veya kredi borcunu ödemiş olan OSB’lere parsel tahsisi kapsamında yapılan ödeme, parsel tahsisinin iptali halinde Bakanlığa elektronik ortamda bilgi verilerek, OSB tarafından genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlık Merkez Saymanlığının Merkez Bankasındaki cari hesabına iptali takip eden ilk iş gününde iade edilir. İptale ilişkin meblağın OSB tarafından yatırılmadığının tespiti halinde tahsisin iptali tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen oranlarda gecikme zammı da uygulanmak suretiyle Bakanlık Merkez Saymanlığının Merkez Bankasındaki cari hesabına iade edilir.
